29 марта 2024 г.

Дежурный по стране

В экономике вообще-то есть только два предложения...
Азамат Джолдасбеков, президент АО «Казахстанская фондовая биржа»

Мы в соц сетях:



Арман ҚАНИ: Біздің үніміз Ақордаға естілер деген сенімдеміз

Арман ҚАНИ: Біздің үніміз Ақордаға естілер деген сенімдеміз Бұдан бұрын Кереку өңірінің бұрынғы әкімі Ерлан Арынның әзіргі жағдайына алаңдаушылық танытқан бір топ зиялы қауым өкілі Н. Назарбаевтың атына Ашық хат жазғаны белгілі. Хат иелері Мемлекет басшысынан Арынның үстінен қозғалған қылмыстық іс бойынша тергеу амалдарының заң шеңберінде жүргізілуіне, сондай-ақ ақпарат құралдары арқылы оның жеке басын қорлау әрекетіне тосқауыл қойылуын өтінген тұғын. Біз аталған хатты ұйымдастыруға бастамашы болған ақын, Қазақстан жазушылар одағы Басқармасының мүшесі Арман Қанимен әңгімелестік.

- Ерлан Арынға «қоқан-лоққы көрсетілуде, күш қолданылуда» деген сыңайдағы сыбыстар шындыққа жанаса ма?

- Қаржы полициясының тергеу барысында анықталды делінетін кейбір жайттар туралы ақпараттары жұртшылыққа жария етілсе де, тергеушілердің күдіктіден жауап алу тәсілдері жайында еш дерек жоқ. Сондықтан оған қоқан-лоққы көрсетілуде, күш қолданылуда деген сыңайдағы сыбыстарды негіздей алмаймыз.

Бір білерім Арынның ұлттық мұрат жолындағы атқарған ісі отаршыл, патшалық-кеңестік дәуірді көксеуші керітартпа топтарға ұнаған жоқ. Дәл қазір олардың атын атап, түсін түстемей-ақ қояйын. Олар өзге ұлт өкілдеріне Арынды құбыжық қылып көрсету мақсатында тәуелсіз басылымдар арқылы оны «ұлтшыл» деп айыптады, сосын жергілікті қазақтарға да жеккөрінішті қылуды көздеп «келімсек» («варяг») деген ат байлап, айдар тақты.

Жасырары жоқ әлгі астыртын топтар мен әкімнің арасында үлкен күрес жүрді. Көпшілік мұны біле бермейді. Облыс әкімі қызметіне тағайындалған кейін Ерлан Мұхтарұлы Павлодар атауын ауыстыру мәселесін өзі көтермейтінін айтып, әлгі керітартпа топтың көңілін аулауға мәжбүр болды.

Сонда да абыройына нұқсан келген жоқ. Мұны байқаған дұшпандары енді басқа тәсілмен абыройын төгуді ойластырды: оған казактардың «Құрметті атаман» атағы ұсынылды.

Егер бас тартса, «Елбасының өзі «Құрметті атаман» атағын қабылдаған еді, ал бұл бір облыстың әкімі бола тұра өтінішімізді аяқасты етті. Мұндай ұлтшыл шенеунік көп ұлтты аймақты басқаруға тиісті емес!» – деген сыңайда Ақ ордаға арыз жазып, оны қызметінен кетіруші еді...

- «Атамандық» атаққа қатысты ұлтжанды азаматтардың арасында «Арынның мұнысы несі?» деген өкпе-реніштің болғаны өтірік емес...

- Айтып отырмын ғой, ол әлгі пасық пиғылды топтардың өзіне осы атақты ұсынарын күні бұрын білді. «Атамандық» белгілерді қабылдау рәсімін жасады, бірақ атаман қызметін атқарған жоқ.

Керісінше, облыста отарсыздандыру саясатын жүргізді. Бірінші кезекте Ленин ескерткішін құртты, кеңестік Т-34 танкін орталықтан алдыртып тастады, саяси қуғын-сүргін құрбандары мен ашаршылық құрбандарына, Иманжүсіп, Қалижан Бекқожин тәрізді көрнекті тұлғаларға монументтер, ескерткіштер орнатты, әулиелердің басына кесенелер салғызып, қазақ балабақшаларын ашқызды, Мәшһүр Жүсіптің және жергілікті шығармашыл зиялылардың жинақтарын шығартқызып, мерейтойларын дүркіретіп өткізді, біршама елдімекендердің атауын қазақшалады.

Мұны көріп Е. Арынға бұрынғыдан бетер жауыққан қарсыластары 2012-2013 жылғы аса жайсыз қыста кейбір шаруа қожалықтарында орын алған мал шығынын алға тартып, «облыс аумағын түгелдей жұт жайлады» деген пікір қалыптастыруға тырысты.

Сондай-ақ «қаланың орталық алаңына орнатылған шыршаны сатып алуға жұмсалған қаржы мөлшері нақты құнынан әлденеше есе көп» деген ақпарат таратты. Іле «әкімнің кеңесшісі парамен қолға түсті» деген хабар берілді.

- Білуімізше, Арынның басына бұлт үйірілген шақ осы шыршаның жырынан басталды ғой?

- Мен сізге мынадай қызық айтайын. «Шырша шығыны» жөнінде дабыл қаққан 1990 жылдары атушылы «Славия» ұйымының белді мүшесі ретінде танылған Юрий Павленко деген ескі танысымыз екен...

Бірақ кейін шырша төлемақысына байланысты қандай да бір қаржы бұзушылық жоқ екені анықталды, ал «кеңесшінің ісі» жұртшылық назарынан тыс қалды, тіпті ұмытылуға айналды...

Сонда да Е. Арынның басы даудан арылған жоқ. Облыстың экс-әкімі үстіміздегі жылдың 4 наурызында қаланы абаттандыруға бөлінген қаржыны жымқырды және ірі көлемде пара алды деген күдікпен тұтқындалып, қоғамға аса қауіпті қандықол қарақшы секілді көпшіліктен оқшауланып қамалды.

Ең сорақысы, соттың үкімі шықпай жатып орыстілді басылымдарда Ерлан Арынға «парақор», «жемқор» деген жала жауып, жеке басын қорлайтын, ар-ожданына тиетін жарияланымдар мен әжуа суреттер басылуда.

Жаға ұстатарлық тағы бір жайт, ол кісінің үстінен қозғалған қылмыстық іс бойынша қаржы полициясының тергеу амалдарының құпиясы болып табылатын мәліметтер орыстілді басылымдар арқылы ақпараттық кеңістікке таратылып жатыр!

Заң шеңберіне де, мораль аясына да сыймайтын осындай іс-әрекеттерді байыптағанда, Алаш қайраткерлерінің жолын қуған көрнекті тұлғаны бұқараға қылмыскер әрі құбыжық кейпінде көрсету істері мақсатты түрде жүзеге асырылуда деген ой туындайды.

Бұдан келіп осының барлығы Ерлан Арынды қызметінен шығарумен қатар, бас бостандығынан айыру жазасына кесу жөнінде берілген саяси тапсырыс жүзеге асырылуда деген пайымдауға негіз болатындай.

- Сонда, сіздіңше саяси тапсырыс берген кімдер?

- Иә, біреулер бұларды бір кездегі денсаулық сақтау министрі Жақсылық Досқалиевтің тағдырын сындырған кландар десе, екіншілері қорғаныс вице-министрі Қажымұрат Маерманов пен «Қазатомөндірісі» компаниясының президенті Мұхтар Жәкішевті темір тордың ар жағынан шығарған ресейлік саяси күштер деп болжайды.

Жұртшылықтың пікірінше, қазіргі демократиялық қазақстандық қоғамда қолайсыз азаматтарға кеңестік кезеңдегідей саяси айып тақпай-ақ, «әншейін» экономикалық қылмыстары бойынша бас бостандығынан айыру «дәстүрге» айналған. Қалай болса да, Ерлан Мұхтарұлының жаулары осал емес!

Қазіргі кезде облыстағы саяси жағдай күрделеніп, ұлттық текетірес ширығып тұр! Керітартпа топтар 1990, 2000, 2010 жылдары Павлодар қаласының негізі әскери бекініс ретінде салынғанына 270, 280, 290 жыл толуын салтанатпен атап өту жөнінде мәселе көтергенде өңірімізде дәл осындай саяси ахуал орнаған еді.

Шынын айтқанда, қазіргі жағдай бізге сол кездегіден гөрі қиынға соғайын деп тұр. Егер ұлтшыл, мемлекетшіл саяси қайраткер Ерлан Арын темір тордың ар жағына жіберілсе, біздің ұлттық ар-намысымыз тапталады, өзге өлкелерден гөрі отаршылдық зардабын көбірек тартқан өңір халқының сағы сынады, егемен елдікке деген сенімін жоғалтады.

Керісінше, кешегі кеңестік дәуірді көксеуші топтардың империялық рухы көтеріліп, Қырымдағы қандастары секілді сепаристік ойға беріледі.

Біз, зиялы қауым өкілдері осындай жағдайларды алдын ала ойлағандықтан Ерлан Арынның тағдырына араша сұрап Елбасының атына Ашық хат жолдадық, Қалижан Бекқожиннің ескерткіші жанына жиылып бұқаралық ақпарат құралдары арқылы оған түрлі ат байлап, атақ жапсырылуын тоқтатылуын талап еттік. Біздің қолымыздан келгені әзірше осы ғана.

Әйтседе біздің мемлекеттілігіміздің келешек тағдырына қатысы бар осындай жағдайлар тек Кереку өңірінің байырғы халқын ғана емес, бүкіл қазақстандықтардың көңілін алаңдатса керек.

Енді біздің үнімізді атақ-абыройлары Алатаудай академиктеріміз бен қоғам қайраткерлері, көрнекті жазушылар Елбасымызға жеткізеді деген сенімдеміз! Ал ұлт көшбасшысы ел-жұртының өтініш-тілегін ескере отырып, әділ шешім шығаратынына күманымыз жоқ.

Сұхбаттасқан, Думан Бықай

Дерек:

Арман Қани– 1954 жылы, 22 ақпанда Павлодар қаласында туған. Ақын, Қазақстан жазушылар одағының мүшесi, журналист, Халықаралық «Қазақ тiлi» қоғамы Павлодар облыстық ұйымы «Ертiс дидары» газетiнiң редакторы.
Просмотров материала: 3 266

Поделиться материалом


10:04 230 миллиардов тенге возвращено государству в рамках дел... 88 573 Просмотров

20:03 Обращение жителей с. Маралды к Президенту РК К.-Ж. Токаеву... 0 Просмотров

12:16 Атырауда мыңнан астам асыл тұқымды еділбай қойы тірідей... 0 Просмотров

11:35 Бұдан былай Алматыда электрлі самокат тек 16 жастан бастап... 0 Просмотров

11:30 Қарағанды облысындағы жол апатынан сегіз адам көз жұмды... 0 Просмотров

11:17 Мұхамедиұлының Ұлттық музейдегі ұрлықтың жаңа эпизодына еш... 88 413 Просмотров

11:01 Биіктен құлап бара жатқан баланы қағып алған оқушыға үш... 88 401 Просмотров

10:47 Қарағандыда тұрғын үй ауласынан шала туылған бала табылды... 88 338 Просмотров

10:25 Ұлттық музей басшылығына қатысты қылмыстық істі... 88 292 Просмотров

18:37 Адвокат Бурхан Жансейтов задержан в Алматы... 6 319 Просмотров

17:38 Объемы производства сахара будут увеличены в семь раз —... 6 108 Просмотров

17:13 Тарифы на комуслуги изменятся в Казахстане... 6 127 Просмотров

16:54 Министр Аймағамбетов балалардың қауіпсіздігін қамтамасыз... 8 500 Просмотров

16:52 «Қолайлы мектеп». Ұлттық жоба арқылы 582 мектеп бой көтереді... 8 635 Просмотров

16:52 «Суперагенты»: серьезный человек Сека уже ждет вас на IVI... 10 623 Просмотров

16:48 Балабақшаларды лицензиялауды күшейтеміз - министр... 7 220 Просмотров

16:43 Смайылов президенттің үкімет жұмысына қатысты сынына пікір... 5 396 Просмотров

16:42 Хищение средств через платформу АrtSport расследует антикор... 5 312 Просмотров

16:39 Еліміздің басым бөлігінде аптап ыстық болады – ауа райы... 5 149 Просмотров

16:37 Про президентскую критику... 6 223 Просмотров

16:29 Министерство не запрещало показ мультфильма «Базз Лайтер» -... 8 279 Просмотров

16:15 Экология министрлігі киіктердің мекендеу ортасын зерттеуге... 5 119 Просмотров

15:48 Денсаулық сақтау министрлігі аборт жасатуға тыйым салу... 5 379 Просмотров

15:45 Елімізде коммуналдық қызмет тарифтері өзгереді... 5 143 Просмотров

15:41 Капремонт всех роддомов пообещала министр здравоохранения... 5 118 Просмотров

15:27 Благотворительный спортивный зал для детей открыли в... 5 069 Просмотров

15:00 Қазақстан шекарасы қандай жағдайда жабылады... 4 925 Просмотров

14:18 104 мың гектарға қант қызылшасы егілсе, ішкі нарықты 80... 5 132 Просмотров

13:41 Қаңтар оқиғасы кезінде қанша қару тәркіленді – ҰҚК есеп... 5 093 Просмотров

13:15 Алагузова - Нуртасу Адамбай: Богу не нужна твоя помощь... 8 433 Просмотров

13:14 Жауынгер бір жыл ішінде әскери техниканы ғана емес, қолына... 6 802 Просмотров

13:04 Тамызда өршиді: Денсаулық сақтау министрлігі коронавирус... 4 971 Просмотров

13:02 В отношении руководства ТОО «Казфосфат» начато досудебное... 5 174 Просмотров

12:59 Суицид в Казахстане: 96% случаев самоубийств совершаются... 5 409 Просмотров

12:51 Усовершенствовать военную организацию Казахстана поручил... 4 909 Просмотров

12:49 Закупать уголь заранее призывают казахстанцев... 4 941 Просмотров

12:45 Павлодарда кран жұмысшыны екінші қабаттан итеріп жіберді... 4 993 Просмотров

12:42 Президенттің сынынан кейін ұзаққа созылған жол жөндеу... 4 898 Просмотров

12:38 МӘМС шенеуніктердің жемсауытына айналған – Арман Бейсембаев... 5 137 Просмотров

12:32 Шоу-бизнес өкілдерінің ЛГБТ-ны насихаттайтын «Базз Лайтер»... 5 262 Просмотров





Опрос


«    Март 2024    »
ПнВтСрЧтПтСбВс
 123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031