28 марта 2024 г.

Дежурный по стране

В экономике вообще-то есть только два предложения...
Азамат Джолдасбеков, президент АО «Казахстанская фондовая биржа»

Мы в соц сетях:



Кибербуллинг, овершеринг, груминг: «Kaspersky» балаларды интернетте неден қорғау керектігін еске салады

Кибербуллинг, овершеринг, груминг: «Kaspersky» балаларды интернетте неден қорғау керектігін еске салады
Бір жарым жылдық үзілістен кейін қазақстандық балалар қайтадан мектепке оралады. Қашықтан оқыту кезінде олар интернетте көп уақыт өткізді.

«Kaspersky»-дің сарапшылары пандемия кезінде оларды қандай сайттар көбірек қызықтыратынын, мектеп оқушылары желіде қандай қауіп-қатерлерге тап болуы мүмкін екенін анықтады, сонымен қатар оларды интернеттегі қауіптерден қалай қорғауға болатындығы туралы кеңестер берді.

«Kaspersky»-дің деректері бойынша негізінен қазақстандық балалар әртүрлі бағдарламаларды жүктеуге, музыка тыңдауға, фильмдер көруге болатын сайттарға кіреді — веб-парақтарға кірудің жартысына жуығы оларға тиесілі болды. Танымалдық бойынша екінші орында — әлеуметтік желілер мен чаттар. Ойындар да басымдыққа ие: осы санаттағы сайттар кіру саны бойынша көшбасшылардың үштігіне кіреді*.
Компанияның сауалнама деректеріне сәйкес, мектеп оқушыларының жартысына жуығы әлеуметтік желілерде жаңа адамдармен танысып, бейтаныс адамдардан дос болуға шақыру алғанын мойындады. Кейде мұндай ұсыныстар нақты жасы мектеп жасынан әлдеқайда ерекшеленетін адамдардан келеді. Егер олар баламен жыныстық қарым-қатынасқа түсу мақсатында достық қарым-қатынас орнатса, олар балаға үлкен қауіп төндіруі мүмкін. Бұл қауіптің арнайы атау бар — интернет-груминг. Танысу көбінесе баланың құрдастарының атынан чатта, форумда немесе әлеуметтік желіде болады. Жеке («жекеде») сөйлесе отырып, қаскүнем баланың сеніміне кіреді, онымен кездесу туралы келісуге тырысады.

Нақты әлемдегі сияқты, интернетте де оқушылар агрессияға және тіпті қудалауға тап болуы мүмкін. Бұл құбылыс «кибербуллинг» атауына ие болды. Бұл мектепте немесе аулада қудалаудан кем емес, өйткені бала желіге шыққан сайын, яғни үйде де оның көріністерінен зардап шегеді.

Кейде балалар желіде өздері туралы тым көп ақпарат орналастырып, ұялы нөмірін, мектеп нөмірін ашық қолжетімділікте қалдырып, геотаңбалауды қойып, фотосуреттерін салады, осылайша өздері зиянкестер үшін айла-амал тауып береді. Бұл құбылыс овершеринг деп аталады. Оның қауіптілігі-алаяқтар мен жағымсыз ниеті бар басқа адамдар шамадан тыс ашықтықты пайдалана алады. Оқушылардың достарымен өз әсерлерімен бөліскісі келетіні түсінікті, бірақ баланың әр қадамы, қайда баратыны және қайда болатыны туралы тек оның отбасы мүшелері ғана білуі керек, өйткені, мысалы, үй жағдайында түсірілген фотосуреттерден зиянкестер отбасының жай — күйінің деңгейін түсіне алады, ал сапарлардан жасалған селфи мен геотегтер бойынга үйде ешкім болмаған сәтті бақылауға болады.

«Кез-келген интернет қолданушысы сияқты, балалар күмәнді сілтемеге өтіп немесе зиянды файлды ашса, фишингке, спамға немесе зиянды бағдарламаларға тап болуы мүмкін. Оқушыларға мұндай жағдайларды болдырмауға көмектесу үшін ата-аналар мен мұғалімдер киберқауіптерді қалай тануға болатындығы туралы және кибергигиенаның негізгі ережелері туралы сөйлесуі керек: әлеуметтік желілер мен мессенджерлердегі күмәнді сілтемелер бойынша өтпеу, аккаунттар үшін күрделі парольдер ойлап табу және оларды мезгіл-мезгіл өзгерту, өзі туралы көп ақпарат бөліспеу, күмәнді ресурстардан фильмдер мен бағдарламаларды жүктемеу, күмәнді бейтаныс адамдармен байланысқа түспеу», - дейді «Kaspersky»-дің Орталық Азиядағы коммерциялық директоры Валерий Зубанов.

«Kaspersky» ата-аналарға балаларды желіде қорғаудың негізгі ережелерін еске салады:

• балаға интернетті меңгеруге көмектесіңіз: онымен бірге әлеуметтік желіде, поштада, ойын сервисінде аккаунт ашыңыз, қызықты бейнелер мен кітаптарды қайдан іздеу керек, музыканы қалай тыңдау керек, тексерілген ақпаратты қайдан іздеу керек екенін көрсетіңіз;
• интернеттегі қауіптер туралы айтыңыз, бірақ қорқытпаңыз, оған түсінікті тілде түсіндіріңіз;
• негізгі тәртіп ережелері туралы келісіңіз: мысалы, бірлескен тамақтану кезінде гаджетті пайдаланбау, онлайн ойындарды тек келісілген уақытта ойнау, 22.00-ден кейін телефонмен отырмау. Бұл ережелерді отбасының барлық мүшелері сақтаса жақсы, өйткені балалар көп жағдайда ересектерден үлгі алады;
• балаға, егер оны біреу қудалап жатса, оның кінәсі жоқ екенін түсіндіріңіз және мұндай жағдайда қалай әрекет ету керектігін ескертіңіз: қудалауға жауап қайтармау, қудалаушыларды «қара тізімге» қосу, оларға әлеуметтік желі әкімшілеріне шағымдану, ата-анасына айту;
• егер бала өзінің алғашқы құрылғысын алып, цифрлық әлемді енді ғана біле бастаса, Kaspersky Safe Kids сияқты ата-аналық бақылаудың арнайы бағдарламасын орнатыңыз, бірақ балаға бұл туралы ескертуді ұмытпаңыз.

* 2019 жылдың маусымынан 2020 жылдың мамырына дейінгі кезеңдегі Kaspersky Safe Kids шешімінің Қазақстан Республикасы және әлем бойынша жасырын статистика деректері.
Просмотров материала: 758

Поделиться материалом


10:04 230 миллиардов тенге возвращено государству в рамках дел... 88 479 Просмотров

20:03 Обращение жителей с. Маралды к Президенту РК К.-Ж. Токаеву... 0 Просмотров

12:16 Атырауда мыңнан астам асыл тұқымды еділбай қойы тірідей... 0 Просмотров

11:35 Бұдан былай Алматыда электрлі самокат тек 16 жастан бастап... 0 Просмотров

11:30 Қарағанды облысындағы жол апатынан сегіз адам көз жұмды... 0 Просмотров

11:17 Мұхамедиұлының Ұлттық музейдегі ұрлықтың жаңа эпизодына еш... 88 318 Просмотров

11:01 Биіктен құлап бара жатқан баланы қағып алған оқушыға үш... 88 306 Просмотров

10:47 Қарағандыда тұрғын үй ауласынан шала туылған бала табылды... 88 244 Просмотров

10:25 Ұлттық музей басшылығына қатысты қылмыстық істі... 88 199 Просмотров

18:37 Адвокат Бурхан Жансейтов задержан в Алматы... 6 319 Просмотров

17:38 Объемы производства сахара будут увеличены в семь раз —... 6 107 Просмотров

17:13 Тарифы на комуслуги изменятся в Казахстане... 6 127 Просмотров

16:54 Министр Аймағамбетов балалардың қауіпсіздігін қамтамасыз... 8 499 Просмотров

16:52 «Қолайлы мектеп». Ұлттық жоба арқылы 582 мектеп бой көтереді... 8 635 Просмотров

16:52 «Суперагенты»: серьезный человек Сека уже ждет вас на IVI... 10 609 Просмотров

16:48 Балабақшаларды лицензиялауды күшейтеміз - министр... 7 217 Просмотров

16:43 Смайылов президенттің үкімет жұмысына қатысты сынына пікір... 5 395 Просмотров

16:42 Хищение средств через платформу АrtSport расследует антикор... 5 311 Просмотров

16:39 Еліміздің басым бөлігінде аптап ыстық болады – ауа райы... 5 149 Просмотров

16:37 Про президентскую критику... 6 220 Просмотров

16:29 Министерство не запрещало показ мультфильма «Базз Лайтер» -... 8 266 Просмотров

16:15 Экология министрлігі киіктердің мекендеу ортасын зерттеуге... 5 119 Просмотров

15:48 Денсаулық сақтау министрлігі аборт жасатуға тыйым салу... 5 378 Просмотров

15:45 Елімізде коммуналдық қызмет тарифтері өзгереді... 5 142 Просмотров

15:41 Капремонт всех роддомов пообещала министр здравоохранения... 5 118 Просмотров

15:27 Благотворительный спортивный зал для детей открыли в... 5 069 Просмотров

15:00 Қазақстан шекарасы қандай жағдайда жабылады... 4 925 Просмотров

14:18 104 мың гектарға қант қызылшасы егілсе, ішкі нарықты 80... 5 132 Просмотров

13:41 Қаңтар оқиғасы кезінде қанша қару тәркіленді – ҰҚК есеп... 5 093 Просмотров

13:15 Алагузова - Нуртасу Адамбай: Богу не нужна твоя помощь... 8 418 Просмотров

13:14 Жауынгер бір жыл ішінде әскери техниканы ғана емес, қолына... 6 802 Просмотров

13:04 Тамызда өршиді: Денсаулық сақтау министрлігі коронавирус... 4 969 Просмотров

13:02 В отношении руководства ТОО «Казфосфат» начато досудебное... 5 174 Просмотров

12:59 Суицид в Казахстане: 96% случаев самоубийств совершаются... 5 408 Просмотров

12:51 Усовершенствовать военную организацию Казахстана поручил... 4 908 Просмотров

12:49 Закупать уголь заранее призывают казахстанцев... 4 941 Просмотров

12:45 Павлодарда кран жұмысшыны екінші қабаттан итеріп жіберді... 4 993 Просмотров

12:42 Президенттің сынынан кейін ұзаққа созылған жол жөндеу... 4 898 Просмотров

12:38 МӘМС шенеуніктердің жемсауытына айналған – Арман Бейсембаев... 5 137 Просмотров

12:32 Шоу-бизнес өкілдерінің ЛГБТ-ны насихаттайтын «Базз Лайтер»... 5 262 Просмотров





Опрос


«    Март 2024    »
ПнВтСрЧтПтСбВс
 123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031