29 марта 2024 г.

Дежурный по стране

В экономике вообще-то есть только два предложения...
Азамат Джолдасбеков, президент АО «Казахстанская фондовая биржа»

Мы в соц сетях:



Кредит алуға ерікті түрде тыйым салу тетігі енгізілуі мүмкін – сарапшылар пікір білдірді

25 июнь 2021, 17:03
Кредит алуға ерікті түрде тыйым салу тетігі енгізілуі мүмкін – сарапшылар пікір білдірді
Жақында мәжіліс депутаттары кредит алуға ерікті түрде тыйым салу тетігін енгізуді ұсынды. Соның арқасында біреудің атына несиені заңсыз рәсімдеу сияқты алаяқтық әрекеттер азаяды деген болжам бар. Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі осы бастаманы қолдап отыр. Алайда бірқатар мәселелер бар. Sputnik Қазақстан тілшісі кредит алуға ерікті түрде тыйым салу тетігінің тиімділігін зерделеп көрді.

Жаңа бастама қашан қолға алынады?

Заңсыз кредит рәсімдеу қылмысы әлі күнге дейін тыйылмай келеді. Бұрын алаяқтар, көбінесе, жоғалған құжаттарды пайдаланып, иесін қарызға батырып кетсе, бүгінде онлайн кредиттердің шығуымен ондай әрекеттер көбейе түсті. Әккі қылмыскерлер адамның жеке мәліметтерін иемденіп, заңсыз кредит рәсімдейді де, ақшаны басқа есепшотқа аударады. Ал тәжірибесі жоқ алаяқтар ұялы телефон ұрлап, онлайн-кредит алады.

Осындай қылмыстың құрбаны болған адам мойнында заңсыз кредиттің бар екенін уақытында білсе жақсы. Ал қарыз коллекторларға кетіп қалса, кредиттен құтылу қиын болады. Себебі есепшотты бұғаттап, шетелге шығуға тыйым салып тастайды. Шыны керек, осындай жағдайда кейбір адамдар ары-бері шапқылап жүргісі келмейді, уақыт та тығыз. Осылайша заңсыз кредитті өз қалтасынан төлейді.

"Ал кредит алуға ерікті түрде тыйым салу тетігі енгізілсе, алаяқтық әрекеттер азайды. Себебі адам өз атына кредит рәсімдеуге тыйым салып қояды. Тиісті ақпарат оның кредиттік тарихында көрсетіліп тұрады. Сонда кредит беретін мекемелер ондай тыйымды көріп, несие рәсімдеуден бас тартуға міндетті болады. Ал кредит берілген жағдайда оны қайтаруды талап ете алмайды", - дейді депутат Айгүл Құспан.
Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі кредит алуға ерікті түрде тыйым салу тетігін қолдап отыр. Алайда алдымен көрші елдің тәжірибесін байқап көруге мүдделі.

"Бүгінде ондай бастама Ресей Федерациясында талқыланып жатыр. Сондықтан тиісті механизмді қазақстандық қаржы нарығында тиімді енгізу үшін сол тәжірибені ескерген дұрыс болады", - дейді агенттік мамандары.

Ресей жаңа бастаманы қалай іске асырады

Көрші елде кредит алуға ерікті түрде тыйым салу тетігін талқылап қана қоймай, арнайы заң жобаларын да дайындап қойған. Қазіргі кезде тиісті өзгерістер мен түзетулер мемлекеттік думаның салалық комитеттерінде қаралып жатыр. Оған сәйкес, адам кез келген уақытта кредит алуға өзі тыйым сала алады. Ал несие алғысы келсе, ол тыйымды кері қайтаруға мүмкіндік бар.

Қазіргі жоба бойынша алдымен "Мемлекеттік қызметтер" порталы немесе банктің мобильді қосымшасы арқылы өтінім жіберіледі. Соның негізінде кредит алуға ерікті түрде тыйым салынады. Өтінімді орындау мерзімі – 7 күн. Тиісті ақпарат кредиттік тарихқа түседі. Бүгінде банктер де, микроқаржы ұйымдары да алдымен осы деректер базасын қарайды. Кредит алуға ерікті түрде тыйым салынып тұрса, несие рәсімдеуге болмайды. Ал шектеуге қарамастан кредит рәсімделген жағдайда банк те, микроқаржы ұйымы да ақшаны қайтаруды талап ете алмайды. Ондай қарызды коллекторларға сатуға рұқсат жоқ.

Кредиттік шектеуді алып тастауға болады. Ол үшін қайтадан портал немесе банк арқылы өтінім жіберіледі. Бірақ оны қарау мерзімі бір жарым аптаға созылады. Бүгінде Ресейдің ірі банктері жаңа бастаманы толығымен қолдап отыр.

Бірқатар мәселелер бар

Қазақстанның қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі жаңа бастаманы ұлттық банкпен, қаржыгерлермен және кредиттік ұйымдармен де талқылап шыққан. Барлығы кредит алуға ерікті түрде тыйым салуды қолдады. Алайда осы бір жүйені енгізу үшін бірқатар мәселелерді шешу керек екен.

Біріншіден, жаңа бастаманы іске асырудың нақты тәртібі болуы қажет. Оны "бірыңғай терезе" қағидаты арқылы жасаса, техникалық жағын ойластырып қойған жөн. Ал кредиттік ұйымдар арқылы іске асырған жағдайда нақты бір ережесі болуы шарт.

Екіншіден, кредит алуға ерікті түрде тыйым салудың қауіп-қатерлері де жоқ емес. Мәселен, адам кредит алуға шешім қабылдаса, тыйымды алып тастауға өтінім жібереді. Оны жасау үшін біршама уақыт кетеді. Сол екі арада алаяқтар заңсыз кредит іліп кетуі де мүмкін. Ал банк пен микроқаржы ұйымында алаяқтардың сыбайласы отырса, онда ешқандай тыйымдар да көмектесе алмайды. Себебі олар оны өздері алып тастай салады.

Қаржыгер Расул Рысмамбетов те проблеманың өзі қаржы ұйымдарында екенін айтып отыр. Оны ретке келтірмесе, кредит алуға ерікті түрде тыйым салу тетігі де көмектеспейді.

"Банктер мен микроқаржы ұйымдарының өздері қауіпсіздікке кепілдік бере алмай отыр. Алдымен осы мәселені шешу керек. Мәселен, банк менеджерлері VIP-клиенттер туралы ақпаратты брокерлік компанияларға сатып отырады. Бір ретте менің жеке мәліметтерім де сатылған. Міне, ең бірінші, осы мәселені шешу керек. Әйтпесе, кредит алуға ерікті түрде тыйым салу тетігі енгізілсе де, заңсыз несие рәсімдеу әрекеттері тыйылмайды", - деді Рысмамбетов Sputnik Қазақстан тілшісіне берген сұхбатында.

Осы орайда сарапшы жаңа бастаманы маскүнемдіктен кодтау шарасымен салыстырды. Бір айырмашылығы сол, басқа біреулер бәрібір жолын тауып, адамның мойнына кредит іліп кетеді.

Ресейді күтудің қажеті жоқ

GSB UIB бизнесті талдау орталығының директоры, экономист Мақсат Халықтың ойынша, кредит алуға ерікті түрде тыйым салу тетігін Ресейді күтпей-ақ енгізе беруге болады. Себебі осы бастаманың пайдасы басым.

"Бұл бастаманы іске асыру керек. Осының арқасында адам өзін қауіпсіз сезіне алады. Өйткені бүгінде алаяқтар ЖСН-ның көмегімен де заңсыз кредитті рәсімдей береді. Ал кредит алуға ерікті түрде тыйым салу тетігі болса, ондай әрекеттер азаяды. Әрине, агенттік мамандары айтып отырған уақыт аралығында заңсыз несие іліп кету қаупі бар. Дегенмен, ондай жағдайдың ықтималдылығы төмен", - дейді Халық.

Сарапшының айтуынша, жаңа бастаманы банктер арқылы жасаса, қосымша адам ресурсы қажет болады. Дегенмен, қауіпісіздік жағынан тиімді. Онда банктер де, клиенттер де артық проблемадан құтылады.



Просмотров материала: 2 223

Поделиться материалом


10:04 230 миллиардов тенге возвращено государству в рамках дел... 88 623 Просмотров

20:03 Обращение жителей с. Маралды к Президенту РК К.-Ж. Токаеву... 0 Просмотров

12:16 Атырауда мыңнан астам асыл тұқымды еділбай қойы тірідей... 0 Просмотров

11:35 Бұдан былай Алматыда электрлі самокат тек 16 жастан бастап... 0 Просмотров

11:30 Қарағанды облысындағы жол апатынан сегіз адам көз жұмды... 0 Просмотров

11:17 Мұхамедиұлының Ұлттық музейдегі ұрлықтың жаңа эпизодына еш... 88 462 Просмотров

11:01 Биіктен құлап бара жатқан баланы қағып алған оқушыға үш... 88 448 Просмотров

10:47 Қарағандыда тұрғын үй ауласынан шала туылған бала табылды... 88 385 Просмотров

10:25 Ұлттық музей басшылығына қатысты қылмыстық істі... 88 341 Просмотров

18:37 Адвокат Бурхан Жансейтов задержан в Алматы... 6 320 Просмотров

17:38 Объемы производства сахара будут увеличены в семь раз —... 6 109 Просмотров

17:13 Тарифы на комуслуги изменятся в Казахстане... 6 127 Просмотров

16:54 Министр Аймағамбетов балалардың қауіпсіздігін қамтамасыз... 8 500 Просмотров

16:52 «Қолайлы мектеп». Ұлттық жоба арқылы 582 мектеп бой көтереді... 8 635 Просмотров

16:52 «Суперагенты»: серьезный человек Сека уже ждет вас на IVI... 10 641 Просмотров

16:48 Балабақшаларды лицензиялауды күшейтеміз - министр... 7 221 Просмотров

16:43 Смайылов президенттің үкімет жұмысына қатысты сынына пікір... 5 397 Просмотров

16:42 Хищение средств через платформу АrtSport расследует антикор... 5 313 Просмотров

16:39 Еліміздің басым бөлігінде аптап ыстық болады – ауа райы... 5 149 Просмотров

16:37 Про президентскую критику... 6 227 Просмотров

16:29 Министерство не запрещало показ мультфильма «Базз Лайтер» -... 8 297 Просмотров

16:15 Экология министрлігі киіктердің мекендеу ортасын зерттеуге... 5 119 Просмотров

15:48 Денсаулық сақтау министрлігі аборт жасатуға тыйым салу... 5 380 Просмотров

15:45 Елімізде коммуналдық қызмет тарифтері өзгереді... 5 143 Просмотров

15:41 Капремонт всех роддомов пообещала министр здравоохранения... 5 118 Просмотров

15:27 Благотворительный спортивный зал для детей открыли в... 5 069 Просмотров

15:00 Қазақстан шекарасы қандай жағдайда жабылады... 4 925 Просмотров

14:18 104 мың гектарға қант қызылшасы егілсе, ішкі нарықты 80... 5 132 Просмотров

13:41 Қаңтар оқиғасы кезінде қанша қару тәркіленді – ҰҚК есеп... 5 093 Просмотров

13:15 Алагузова - Нуртасу Адамбай: Богу не нужна твоя помощь... 8 451 Просмотров

13:14 Жауынгер бір жыл ішінде әскери техниканы ғана емес, қолына... 6 802 Просмотров

13:04 Тамызда өршиді: Денсаулық сақтау министрлігі коронавирус... 4 971 Просмотров

13:02 В отношении руководства ТОО «Казфосфат» начато досудебное... 5 175 Просмотров

12:59 Суицид в Казахстане: 96% случаев самоубийств совершаются... 5 409 Просмотров

12:51 Усовершенствовать военную организацию Казахстана поручил... 4 909 Просмотров

12:49 Закупать уголь заранее призывают казахстанцев... 4 941 Просмотров

12:45 Павлодарда кран жұмысшыны екінші қабаттан итеріп жіберді... 4 993 Просмотров

12:42 Президенттің сынынан кейін ұзаққа созылған жол жөндеу... 4 898 Просмотров

12:38 МӘМС шенеуніктердің жемсауытына айналған – Арман Бейсембаев... 5 137 Просмотров

12:32 Шоу-бизнес өкілдерінің ЛГБТ-ны насихаттайтын «Базз Лайтер»... 5 262 Просмотров





Опрос


«    Март 2024    »
ПнВтСрЧтПтСбВс
 123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031