29 марта 2024 г.

Дежурный по стране

В экономике вообще-то есть только два предложения...
Азамат Джолдасбеков, президент АО «Казахстанская фондовая биржа»

Мы в соц сетях:



Рустем Ашетаев: Мал шаруашылығының мүмкіндіктерін пайдаланып жатырмыз ба?

Рустем Ашетаев: Мал шаруашылығының мүмкіндіктерін пайдаланып жатырмыз ба?
Қазіргі әлемдік кризистің кезінде, барлық өндірістердің тоқырауға ұшырауы заңдылық болғанымен, тек қана ауыл-шаруашылық өнімдері мен мал шаруашылығы өнімдеріне деген сұраныс ешқашан азаймайды. Өйткені, адам өзін киім киюден, көрік, телефон, туристтік турлардан шектей алуы мүмкін. Бірақ, тамақтан (азық-түлік) өзін шектей алмайды.

Сондықтан, ауыл-шаруашылығына, оның ішінде мал шаруашылығы өнімдеріне (Сүт, май, ет т.б.) деген сұраныс ешқашан бәсеңдемейді.

Біздер ұлан-ғайыр жерді астымызға басып жатып, сол жердің мүмкіндігін мал шаруашылығына қаншалықты пайдаланып жатырмыз? Бар потенциалын толық пайдаланып жатырмызба?

Егерде, толық пайдалана алсақ, оның әлеуеті қаншалық болмақ?
Мұны бағамдау үшін, мал шаруашылығына арналған жерлері бізбен шамалас, тағыда Қытаймен салыстыруға тура келеді.

Қытайдың мал шаруашылығы.

Ірі қара өсіру :

Негізінен маңғолдық CRC түрін өсіреді. Қытайдың солтүстігінде, Ішкі Моңғолиямен шектес провинцияларда жиі кездеседі.
Сиырлар мен бұқалар, соқа тартатын жануарлар ретінде қолданылады. Жақынға дейін Қытайда сиырлар мүлдем сауылмады, өйткені бұл оларды әлсіретеді деп сенген. Қазіргі кезде ірі қалалардың маңында сүт фермалары құрылды. Сүт фермасы Маньчжурияда жақсы дамыған, өйткені Қытайдың Шығыс теміржолының құрылысы аяқталғаннан кейін мұнда сүтті ірі қара тұқымдары әкелінді. Қытайдың жағалауындағы провинцияларда, негізінен голланд тұқымды ірі қара тұқымдары бар. Сүт бағытындағы ірі қара малдың жалпы саны соншалық көп емес. Өйткені, бұрындары сүт өнімдеріне көп көңіл бөлінбеген.

Оңтүстік-батыс провинцияларда (мысалы, Юньнань және Сычуань) ірі қара малдың өркешті (зебу пішінді) тұқымы кең тарады. Сүт буйволдары тек бір жерде - Чжэцзян провинциясының Вэнчжоу қаласында өсіріледі. Буффало сүті консистенциясы жағынан қалың, сиыр сүтіне қарағанда майлы және дәмі де жақсы. Күніне буйволдан 10 литрге дейін және одан да көп сүт алуға болады, сондықтан оның бір бөлігі майға айналады. Жалпы, «шуину» (қытай тілінде «буйвол» - «су сиыры» осылай естіледі) өсіру күріш өсіру мәдениетімен тығыз байланыста. Күріш алқаптарына. Көптеп пайдаланады.

Буффалалар көлік ретінде өте сирек пайдаланылады, өйткені олар су басқан егістік жағдайында өте ауыр егістік жұмыстарына қажет. Жануарлардың бұл түрінің тек ірі қара өсіруге мамандандырылған аудандардан алынады. Ауылшаруашылық провинцияларында мал союға қатаң тыйым салынады. Сүйек ұнын өндіру үшін жануарлардың тұяқтары, мүйіздері, ішектері мен сүйектері қолданылады

Бірқатар провинциялардың экономикасы үшін қой шаруашылығының маңызы зор.

Бұрын солтүстіктен локализацияланған қой шаруашылығы, қазір Қытайдың өзге аймақтарына да белсенді түрде көшіп келеді.
Қой популяциясы негізінен моңғол (жалпы жартысы), сондай-ақ тибет (үштен бірінен астамы) және қазақстандық тұқымдарынан тұрады. ҚХР-да қойларды барынша тиімді қолданады. Қой терілерілерінен қысқы киімдер, аяқ киімдер мен қолғаптар тігіледі. Жүннен киіз, кілем, көрпе және басқа маталар, киіз аяқ киімдер т.с.с. жасалады.

Қой ішектері шұжық өндірісінде кеңінен қолданылады. Сонымен қатар олар белсенді түрде экспортқа шығарылады. Ешкілер негізінен Қытайдың таулы провинцияларында танымал.

Қытайдағы мал шаруашылығының маңызды және жетекші саласы - шошқа шаруашылығы. Шошқа еті - Қытайдағы ең танымал және сүйікті ет түрі.

Шошқа өсіру шаруашылығы.

Шошқадан көптеген өнімдерді өндіруге арналған былғары (аяқ киім мен курткадан бастап барабан мен чемодандарға дейін), сондай-ақ шұжық жасауға арналған қылшықтар мен ішек қабықшаларын алады. Сондай-ақ, қытайлық шошқа еті Қытай экспортының маңызды бөлігі болып табылады. Қытайда жетілдірілген жергілікті тұқымдар, алты айдан бастап ұрықтандыруға дайын.

Қытайдың екі шошқа тұқымы бар: Оңтүстік Қытай және Солтүстік Қытай. Біріншісі қысқа массивті қаңқамен және ақ-қара түсімен сипатталса, екіншісі көбінесе қара түсті, салбыраған қарнымен және ұзын тұмсықпен ерекшеленеді. Шошқалардың жалпы саны бойынша және шошқа терісін өндіру бойынша ҚХР әлемде бірінші орынды сенімді ұстайды.

Қытайдағы құс шаруашылығы

Құс шаруашылығы - Қытайда мал шаруашылығының танымал және кең тараған саласы. Бұл Қытай үшін әлемдегі ең танымал және маңызды салалардың бірі екендігі даусыз.

ҚХР-да қолға үйретілген құстардың жалпы санының 80 пайызынан астамын тауықтар алады. Жыл сайын осы құстың 300 миллион бастан астам өсіріледі. Тауық өсіру көбінесе Хэбэй, Цзянсу, Шандун, Хэнань, Сычуань, Гуандун және Цзянси сияқты провинцияларда дамыған. Қытайдың ең жақсы тұқымдары - Лангшань (Цзянсу провинциясы), Шоуган (Шандун провинциясы), Цзюцзинхуан (Шандун және Хэбэй провинциялары) және Сушан (Чжэцзян провинциясы). Импортталған тұқымдардың ең танымал түрлері - Легхорн, Плимут Рок және Род-Айленд.

Үйректер мен қаздар көбінесе Қытайдың оңтүстік провинцияларында кездеседі, мұнда көптеген су қоймалары және жақсы тамақтану базасы бар. Үйректердің саны 60 миллионнан асады.
Негізінен, әлемге әйгілі Пекин тұқымы ақ түсімен ерекшеленеді. Бұл тұқым 3 айда 3 килограмға дейін салмақ қосады!
Қытайдың оңтүстігінде оңтүстік америкалық мускус үйрегі танымал. (еркектің салмағы 5 килограмға дейін жетеді, ал аналығы - үштен төртке дейін)

Қытайда қаздар көп. Олардың саны 12 миллионға жетеді. Ақ қаздар солтүстікке, сұр қаздар оңтүстікке тән. Қытайдың Гуандун провинциясында өсірілген ет қаздары ерекше. Қаздың бұл тұқымының еркегінің салмағы 15 килограмға, ұрғашысы - 8 килограммға, ал жұмыртқаның салмағы - 400 грамға жетуі мүмкін.

Қытай Халық Республикасы аумағында жылқы өсіру ежелден белгілі.
Негізінен, моңғол тұқымы болып келеді. Географиялық факторға байланысты ол Қытайдың солтүстігінде, әсіресе Ішкі Моңғолиямен көршілес провинцияларда кеңінен таралады. Бұл тұқым басқаларға қарағанда тау жолдарына жақсы. Сондықтан, Гуйчжоу, Юньнань және Сычуань провинцияларында кең таралған.

Бұл жылқылар негізінен көлік ретінде және ауыл шаруашылығы жұмыстарына қолданылады.

Жылқы өсірудің негізгі аймағы - елдің солтүстік-шығысы. Мұнда дала жұмыстары кезінде жылқыларды белсенді қолданылады. Ал, қытайдың оңтүстігінде жылқылар әлдеқайда аз.

Жылқы шаруашылығы мал шаруашылығы ретінде жылқы терісі мен жылқының жүні сияқты өте құнды өнімдермен қамтамасыз етеді. Құйрық-жалынпн ішекті аспаптар, садақтар, сондай-ақ бояу щеткалары, електер мен қылқаламдардың барлық түрлері жасалады.
Садақ жасау үшін ақ жылқының қылы ерекше бағаланады, ол негізінен экспортқа шығарылады.

Мінекей!

Қытайда малдың қай түрінен болсада, соңғы өніміне дейін пайдаланады.
Сондықтан, қытайдағы мал шаруашылығы мемлекеттің азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін жеткілікті деңгейде дамыған. Ал, жануарлардан алынатын өнімдердің экспорты ҚХР қазынасына қомақты үлес қосады.

Біздің елдер арасындағы этникалық және мәдени айырмашылықтарға қарамастан, біз осы елдегі мал шаруашылығына деген көзқарастан мысал алсақ жақсы болар еді.

Өйткені, мал шаруашылығына арналған жерлерінің көлемі жалпы жер көлемінің 20-30%-ы ғана болсада, олар бәрін тиімді пайдаланудың арқасында өздерін қамтамасыз етуге қауқарлы болып тұр.

Біздің үкіметтің әзірше бұл салаға қашан оң көзбен қарары белгісіз

Рустем Ашетаевтың жазбасы

Дереккөз: Abai.kz

Автор: Рустем Ашетаев -
Рустем Ашетаев: Мал шаруашылығының мүмкіндіктерін пайдаланып жатырмыз ба?
Просмотров материала: 970

Поделиться материалом


10:04 230 миллиардов тенге возвращено государству в рамках дел... 88 607 Просмотров

20:03 Обращение жителей с. Маралды к Президенту РК К.-Ж. Токаеву... 0 Просмотров

12:16 Атырауда мыңнан астам асыл тұқымды еділбай қойы тірідей... 0 Просмотров

11:35 Бұдан былай Алматыда электрлі самокат тек 16 жастан бастап... 0 Просмотров

11:30 Қарағанды облысындағы жол апатынан сегіз адам көз жұмды... 0 Просмотров

11:17 Мұхамедиұлының Ұлттық музейдегі ұрлықтың жаңа эпизодына еш... 88 446 Просмотров

11:01 Биіктен құлап бара жатқан баланы қағып алған оқушыға үш... 88 433 Просмотров

10:47 Қарағандыда тұрғын үй ауласынан шала туылған бала табылды... 88 369 Просмотров

10:25 Ұлттық музей басшылығына қатысты қылмыстық істі... 88 325 Просмотров

18:37 Адвокат Бурхан Жансейтов задержан в Алматы... 6 320 Просмотров

17:38 Объемы производства сахара будут увеличены в семь раз —... 6 109 Просмотров

17:13 Тарифы на комуслуги изменятся в Казахстане... 6 127 Просмотров

16:54 Министр Аймағамбетов балалардың қауіпсіздігін қамтамасыз... 8 500 Просмотров

16:52 «Қолайлы мектеп». Ұлттық жоба арқылы 582 мектеп бой көтереді... 8 635 Просмотров

16:52 «Суперагенты»: серьезный человек Сека уже ждет вас на IVI... 10 636 Просмотров

16:48 Балабақшаларды лицензиялауды күшейтеміз - министр... 7 221 Просмотров

16:43 Смайылов президенттің үкімет жұмысына қатысты сынына пікір... 5 397 Просмотров

16:42 Хищение средств через платформу АrtSport расследует антикор... 5 313 Просмотров

16:39 Еліміздің басым бөлігінде аптап ыстық болады – ауа райы... 5 149 Просмотров

16:37 Про президентскую критику... 6 225 Просмотров

16:29 Министерство не запрещало показ мультфильма «Базз Лайтер» -... 8 293 Просмотров

16:15 Экология министрлігі киіктердің мекендеу ортасын зерттеуге... 5 119 Просмотров

15:48 Денсаулық сақтау министрлігі аборт жасатуға тыйым салу... 5 380 Просмотров

15:45 Елімізде коммуналдық қызмет тарифтері өзгереді... 5 143 Просмотров

15:41 Капремонт всех роддомов пообещала министр здравоохранения... 5 118 Просмотров

15:27 Благотворительный спортивный зал для детей открыли в... 5 069 Просмотров

15:00 Қазақстан шекарасы қандай жағдайда жабылады... 4 925 Просмотров

14:18 104 мың гектарға қант қызылшасы егілсе, ішкі нарықты 80... 5 132 Просмотров

13:41 Қаңтар оқиғасы кезінде қанша қару тәркіленді – ҰҚК есеп... 5 093 Просмотров

13:15 Алагузова - Нуртасу Адамбай: Богу не нужна твоя помощь... 8 447 Просмотров

13:14 Жауынгер бір жыл ішінде әскери техниканы ғана емес, қолына... 6 802 Просмотров

13:04 Тамызда өршиді: Денсаулық сақтау министрлігі коронавирус... 4 971 Просмотров

13:02 В отношении руководства ТОО «Казфосфат» начато досудебное... 5 175 Просмотров

12:59 Суицид в Казахстане: 96% случаев самоубийств совершаются... 5 409 Просмотров

12:51 Усовершенствовать военную организацию Казахстана поручил... 4 909 Просмотров

12:49 Закупать уголь заранее призывают казахстанцев... 4 941 Просмотров

12:45 Павлодарда кран жұмысшыны екінші қабаттан итеріп жіберді... 4 993 Просмотров

12:42 Президенттің сынынан кейін ұзаққа созылған жол жөндеу... 4 898 Просмотров

12:38 МӘМС шенеуніктердің жемсауытына айналған – Арман Бейсембаев... 5 137 Просмотров

12:32 Шоу-бизнес өкілдерінің ЛГБТ-ны насихаттайтын «Базз Лайтер»... 5 262 Просмотров





Опрос


«    Март 2024    »
ПнВтСрЧтПтСбВс
 123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031