28 марта 2024 г.

Дежурный по стране

В экономике вообще-то есть только два предложения...
Азамат Джолдасбеков, президент АО «Казахстанская фондовая биржа»

Мы в соц сетях:



«Ақымдап қазуға үлгермейміз». Алматыдағы көр қазушылар өлім-жітімнің күрт көбейгенін айтты

13 июль 2020, 15:46
«Ақымдап қазуға үлгермейміз». Алматыдағы көр қазушылар өлім-жітімнің күрт көбейгенін айтты
Қазақстанда коронавирус жұқтырғандардың саны күн санап артып келеді. Тіпті, соның салдарынан еліміздің түкпір-түкпірінде өлім-жітім де күрт көбейді. Алматыда да жақынынан айрылған, қайғы жамылған көпшілікті мәйітхана жанынан немесе зират басынан кездестіресіз. Әдетте баспана салумен айналысатын жұмысшылар бүгінде зират басында қабір қоршаумен айналысып жүр. Осы және басқа да жағдайларды өз көзімен көрген Azattyq Rýhy тілшісі баяндайды.

АЛМАТЫДАҒЫ ҚАБІРШІЛЕР ЖЕР ҚАЗЫП ҮЛГЕРЕ АЛМАЙ ЖАТЫР

Елдар дейтін азамат екі жылдан бері қабір қазумен айналысады. Қасында бірнеше көмекшісі бар. Тапсырысқа сәйкес олардың да саны азайып, көбейіп отырады екен. Аумағы 2,7 гектар шығатын Трудовик зиратына жауапты. Айтуынша, пандемия басталғалы көр қазу күрт көбейген. Туысының мәйітін жер қойнына тапсыратын адамдар алдымен ауруханадан арнайы анықтама әкелген соң ғана зираттан орын алады. Әрине, ақысын да қоса төлеуі тиіс.

«Ақымдап қазуға үлгермейміз». Алматыдағы көр қазушылар өлім-жітімнің күрт көбейгенін айтты

«Күніне кем дегенде, екі адам жерленеді. Кейде үш, төрт мәйітті көмген кездеріміз де болды. Соңғы кезде өлім саны өте көп. Жер қазып үлгермей жатырмыз. Екі жылдан бері қабір қазумен айналысамыз. Бұрынғыдай ақымдап қазуға қазір уақыт та жоқ, адам да жетіспейді. Сондықтан қабірдің енін бір метр, ұзындығын екі метрден сәл асырып қазып жатырмыз, жер де қатты. Қатты үлгермей жатсақ, сыртта жүрген жігіттерді жалдаймыз. Жер беру мен қазу, мәйітті бірге көмісу, қабірдің бетіне қоятын бетондарын әкелу - біздің жұмысымыз. Осы қызметіміз үшін 85-95 мың теңге аламыз», - деді зираттағы көр қазушы Елдар.

«ЕСКЕРТКІШ ТАҚТА ЖАСАТУҒА 350 МЫҢ ТЕҢГЕ БЕРДІМ»

Жақынын ақтық сапарға арулап аттандыру, қабір қаздыру, бейітке мазар, қоршау орнату сынды жұмыстардың құны қазір бірнеше есе қымбаттаған. Қандай жағдайда көз жұмса да, жақынын мұсылмандық жолмен ақтық сапарға шығарып салатын халық үшін қызмет көрсетушілердің сұраған ақшасын беруге мәжбүр.

«Күніне қаншама адам жерлеп жатқанын, міне, көріп жатырмыз. Зиратта жердің сатылуы деген дұрыс емес. Бейіттің басы да бизнеске айналыпты. Өлімі көбейіп, қиналып жатқан тағы сол өз қазағың. Қабір басын көтеретін материалдардың бәрі қазір қымбаттап кетіпті. Құлпытастардың құны былтыр 70-80 мың теңге болса, қазір 200-400 мың теңге аралығында екен. Бұл масқара! Халық марқұм боп кеткен жақынына, әруаққа соңғы рет құрмет көрсеткісі келіп, амалсыздан алуға тырысады. Мына індет тоқтамаса, тағы осындай қанша төмпешіктер пайда болады? Халық қырылып жатыр, мына бәленің беті тезірек қайтса екен», - дейді он күн ішінде екі бірдей туысынан айырылған Қайрат Қашабайұлы.



Жерлеу бюролары мен граниттен құлпытас жасайтын ұйымдардың да жұмысына сұраныс көп. Жұмысының көптігінен бе, әлде «біреуге мал қайғы, біреуге жан қайғы» заманда кейбір зират басына қажетті дүниелерді қымбаттатып жібергеннен бе, ұйым өкілдерінің дені журналистермен сөйлесуден бас тартты. Алатау ауданында орналасқан жерлеу бюросы қызметкерінің айтуынша, гранит тасқа тапсырыс көп және оның ақысын артығымен төлесең ғана қажетіңді кезексіз аласың.

«Мезгілсіз қайтыс болған күйеуіме мазар тұрғызу үшін гранитқа тапсырыс берейін деп келген едім. Олар тапсырыстың көп екенін айтып, дұрыстап сөйлеспей қойды. Ескерткіш тақта жасатуға 350 мың теңгені қолма-қол санап беріп едім, сол кезде ғана мойындарын бұрып, маған көңіл аударды», - деді Қазимаш есімді әйел.

Алматыда ритуалды индустрияның жылдық айналымы 2,5 млрд теңге көлемінде деген дерек бар. Дегенмен, бұл да нақты емес. Алматыда 69 зират болса, олардың тек 14-інде ғана аймағын кеңейтуге мүмкіндік бар. 10 зиратта орын қалмағандықтан, толық жабылған. Ал, көпшіліктің айтуынша, Кеңсай-1 және Кеңсай-2 қорымдарынан жер алып, қайтьс болған жанды жерлеуге кем дегенде, 3 мың доллар қажет. Ал, мәйітті жуындырып, кебіндеу, жаназа шығару мен ас беру, арулап көму әрі қоршау тұрғызу сынды жұмыстарды қоса есептесеңіз, одан да көп шығындалуыңыз мүмкін. Алатау ауданындағы мұсылмандарға арналған зират жолдың екі жағын бойлап орналасқан. Зиратты аралап көргенде, онда жаңадан жерленген төбешіктердің көп екенін байқауға болады. Ал, миллиондаған адам жерленген Боралдай зиратында да жақынын жер қойнына тапсырып жатқандар өте көп екен.

«Мына індет 19-20 ғасырдағы жағдайды еске түсіреді, дамыған 21 ғасыр деуге келмейді. Дәріханаларда дәрі жоқ, ауруханаларда орын жоқ, көп адам мезгілсіз қайтыс болып кетті. Халықтың мазасы кетіп, күйі болмай тұр. Халық өз-өзін қорғауға көшті. Он күннің ішінде ет жақын екі адамымыздан айырылып қалдық. Ағайынның арқасында аруақтарды арулап, салтқа сай соңғы сапарға аттандырдық. Басын тұрғыздық. Қазір халық ауырған адамын қалай емдеуді, өлгенін қалай жерлеуді білмей қалды», - дейді жақынынан айырылған Қайрат Қашабайұлы.

Өлім санының күрт көбеюін Алматыдағы мәйітхана алдындағы нөпірден де байқауға болады. Ал, мәйітке зерттеу жүргізетін мекеме басшысының мәлімдеуінше, марқұмның мүрдесі туыстарына 12 сағаттың ішінде беріледі.

«Мұндай дүрлігу мәйітті әкетуге келетіндердің жанына 2- 10 адамға дейін туыстарының ертіп жүруіне байланысты туындайды. Шынында да, жақынын жоғалтып, ауыр күйде жүргендіктен, бюро қақпасында дүрбелең, үрей, абыржу, у-шу орын алуда», - деп жауап берді «Алматы патологоанатомиялық бюро» КМК директоры Бақытжан Әлібеков.

«ІНДЕТТЕН КӨЗ ЖҰМҒАНДАРДЫ ТЕГІН ЖЕРЛЕУ КЕРЕК»

Жаназа рәсіміне шақырту көбейгендіктен, молдалар да үлгермей жатыр. Дінтаушы, имам Нұрлан қажы Байжігітұлының айтуынша, жаназаға бұрынғыдай адам көп келмегендіктен, кейбір жағдайы жоқ жандар мешіттерді жағалап, жарық дүниемен қош айтысқан жақындарын жөнелтуді өтініп келеді екен.





«Ауруханадан орын таба алмай, үйінде жантәсілім еткен анасының, ағасының, әкесінің, әжесінің мүрдесін қара жер қойнына тапсыра алмай жүрген жандарға не дейміз?! Олардың наласы мен қайғысы еңсені баспай ма? Тіріні қалай құрметтесек, әруақты да солай сыйлаған ел едік қой, не болды бізге? Өмірден жақынымыз өтсе, екі-үш метр бөзімізді ала жүгіретінбіз. Мына індет одан да қалдырды, қайғымызды телефонмен жеткізетін болдық. Бір-бірімізден алыстадық. Қаражатсыз қалғандар жақындарын жерлей алмай жүр. Себебі, бұрынғыдай жаназаға ешкім жиналмайды, ел болып көму жоқ, сосын қазатын жері де, жататын көрі де, көмуі де ақша. Індет жалмағандар ең болмаса, тегін жатсыншы. Осыны ел болып ретке келтіре аламыз ба? Мұны ретке келтіру имамдар мен мешіттердің жұмысы емес», - деді ашына жауап берген Нұрлан қажы Байжігітұлы.

Ал, қабір басында құрылыс жұмыстарын жүргізіп жатқан бір топ жігіттің сөздерінше, 2,5×3 метрлік бейіт басын көтерудің құны 100 мың теңге тұрады.

«Өлім көп. Жағдай қиындап кетті. Мешітте төрт имам бармыз. Күнде өлік шығарамыз. Қабірдің басын көтеру жұмысын да ұйымдастырамыз. Материалымен қоса есептегенде, марқұмның зиратын тұрғызуға 350-450 мың теңге аралығында ақы аламыз. Егер тек темірден ғана қоршатса, оны 120 мың теңгеге жасап береміз. Материалдарын марқұмның туыстары өздері әкеліп береді, ал бейіттің іргетасын құйып, кірпішін қалауға жұмысшылар 100 мың теңге көлемінде ақы алады»,- деді өзін Ахмет Әбдірахов деп таныстырған, асыға жауап берген адам.
Просмотров материала: 1 299

Поделиться материалом


10:04 230 миллиардов тенге возвращено государству в рамках дел... 88 497 Просмотров

20:03 Обращение жителей с. Маралды к Президенту РК К.-Ж. Токаеву... 0 Просмотров

12:16 Атырауда мыңнан астам асыл тұқымды еділбай қойы тірідей... 0 Просмотров

11:35 Бұдан былай Алматыда электрлі самокат тек 16 жастан бастап... 0 Просмотров

11:30 Қарағанды облысындағы жол апатынан сегіз адам көз жұмды... 0 Просмотров

11:17 Мұхамедиұлының Ұлттық музейдегі ұрлықтың жаңа эпизодына еш... 88 336 Просмотров

11:01 Биіктен құлап бара жатқан баланы қағып алған оқушыға үш... 88 324 Просмотров

10:47 Қарағандыда тұрғын үй ауласынан шала туылған бала табылды... 88 262 Просмотров

10:25 Ұлттық музей басшылығына қатысты қылмыстық істі... 88 217 Просмотров

18:37 Адвокат Бурхан Жансейтов задержан в Алматы... 6 319 Просмотров

17:38 Объемы производства сахара будут увеличены в семь раз —... 6 107 Просмотров

17:13 Тарифы на комуслуги изменятся в Казахстане... 6 127 Просмотров

16:54 Министр Аймағамбетов балалардың қауіпсіздігін қамтамасыз... 8 499 Просмотров

16:52 «Қолайлы мектеп». Ұлттық жоба арқылы 582 мектеп бой көтереді... 8 635 Просмотров

16:52 «Суперагенты»: серьезный человек Сека уже ждет вас на IVI... 10 614 Просмотров

16:48 Балабақшаларды лицензиялауды күшейтеміз - министр... 7 217 Просмотров

16:43 Смайылов президенттің үкімет жұмысына қатысты сынына пікір... 5 396 Просмотров

16:42 Хищение средств через платформу АrtSport расследует антикор... 5 312 Просмотров

16:39 Еліміздің басым бөлігінде аптап ыстық болады – ауа райы... 5 149 Просмотров

16:37 Про президентскую критику... 6 221 Просмотров

16:29 Министерство не запрещало показ мультфильма «Базз Лайтер» -... 8 271 Просмотров

16:15 Экология министрлігі киіктердің мекендеу ортасын зерттеуге... 5 119 Просмотров

15:48 Денсаулық сақтау министрлігі аборт жасатуға тыйым салу... 5 379 Просмотров

15:45 Елімізде коммуналдық қызмет тарифтері өзгереді... 5 142 Просмотров

15:41 Капремонт всех роддомов пообещала министр здравоохранения... 5 118 Просмотров

15:27 Благотворительный спортивный зал для детей открыли в... 5 069 Просмотров

15:00 Қазақстан шекарасы қандай жағдайда жабылады... 4 925 Просмотров

14:18 104 мың гектарға қант қызылшасы егілсе, ішкі нарықты 80... 5 132 Просмотров

13:41 Қаңтар оқиғасы кезінде қанша қару тәркіленді – ҰҚК есеп... 5 093 Просмотров

13:15 Алагузова - Нуртасу Адамбай: Богу не нужна твоя помощь... 8 423 Просмотров

13:14 Жауынгер бір жыл ішінде әскери техниканы ғана емес, қолына... 6 802 Просмотров

13:04 Тамызда өршиді: Денсаулық сақтау министрлігі коронавирус... 4 970 Просмотров

13:02 В отношении руководства ТОО «Казфосфат» начато досудебное... 5 174 Просмотров

12:59 Суицид в Казахстане: 96% случаев самоубийств совершаются... 5 408 Просмотров

12:51 Усовершенствовать военную организацию Казахстана поручил... 4 909 Просмотров

12:49 Закупать уголь заранее призывают казахстанцев... 4 941 Просмотров

12:45 Павлодарда кран жұмысшыны екінші қабаттан итеріп жіберді... 4 993 Просмотров

12:42 Президенттің сынынан кейін ұзаққа созылған жол жөндеу... 4 898 Просмотров

12:38 МӘМС шенеуніктердің жемсауытына айналған – Арман Бейсембаев... 5 137 Просмотров

12:32 Шоу-бизнес өкілдерінің ЛГБТ-ны насихаттайтын «Базз Лайтер»... 5 262 Просмотров





Опрос


«    Март 2024    »
ПнВтСрЧтПтСбВс
 123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031