26 апреля 2024 г.

Дежурный по стране

В экономике вообще-то есть только два предложения...
Азамат Джолдасбеков, президент АО «Казахстанская фондовая биржа»

Мы в соц сетях:



ШЫМКЕНТТІКТЕР ЛАТЫНҒА ӨТУДІҢ ЕҢ ОҢАЙ ЖОЛЫН ТАПТЫ

30 октябрь 2017, 9:32
Шымкенттік студенттер қазақшаны латынға аударудың тиімді жолын ойлап тапты. Тың жобаны шаһардағы Политехникалық колледж тәлімгерлері ұстаздарымен бірге бір айда жасапты. Ғаламтор арқылы басқарылатын жүйенің қолданылуы да өте оңай деп хабарлады «Хабар-24» телеарнасы.

Енді қазақ тіліндегі мәтінді латын қарпіне аударуға бар болғаны бірнеше секундыңыз кетеді.

Шымкенттік өнертапқыш қазақ әрпін латынға аударудың оңтайлы жолын ойлап тапты. Тұтастай сөйлемді бағдарламаға еңгізсеңіз, компьютер автоматты түрде латын әрпімен жазып береді. Мағынасы өзгермейді. Сол қалпында қалады.

Жоба авторы Қуаныш Рысқұлов енді аудармашының тегін мобильдік нұсқасын жасауды көздеп отыр.

Қуаныш Рысқұлов, жоба авторы:

— Кез келген қызметкер немесе оқушы, кітап жазған жазушы осы бағдарлама арқылы өзінің дайын мәтінін лезде латын әліпбиіндегі нұсқасына ауыстыра алады. Яғни латын қарпіне көшу халық арасында қиындық туғызбайды.

Бұл жаңалықпен жазушы-журналист Мархабат Байғұт толығымен келіседі. Ол өзінің шығармаларын латын қарпіне көшіруді жөн санайды. «Ал менің кейбір замандас әріптестерім бұған әлі де үрке қарайды», – дейді еліміздің еңбек сіңірген қайраткері.

Мархабат Байғұт, жазушы:

— Ақын-жазушыларда қауіп бар. Біздің шығармаларымыз, кирилицамен шыққан томдарымыз не болады? Латын әліпбиіне көшіру қалай болады? Оның ешқандай қиындығы жоқ. Қазір технология заманы. Бәрін компьютер атқарады.


Латын әліпбиіне өту қазақ және ағылшын тілдерін үйренуге ықылас танытқан жастарды біріктіреді. Себебі латын қаріптері ағылшындікіне ұқсас келеді.

«Осы арқылы ана тіліміздің мәртебесі де артады», – дейді Оңтүстік Қазақстан облысындағы Жастар ресурстық орталығының белсенділері.

Береке Дүйсебеков, облыстық Жастар ресурстық орталығының басшысы:


— Қазіргі кезде көп жастарымыз күнделікті әлеуметтік желі де латын әліпбиін пайдаланып жүр. Бұл жастар арасында еш қиындық туғызбайтыны белгілі. Одан бөлек, шетелдермен байланысты мысалға шетелден келген немесе басқа да әріптестер біздің елге келгенде бағанада жазылған жазуларды, дүкендердің аттарын басқа да жазбаларды толықтай танып түсіне алады.

Латын әліпбиіне көшу әлемдік өркениеттің тіліне өтумен пара-пар. Себебі білім мен ғылымда ағылшын тілі мен латын қарпі қатар қолданылып келеді. Бұл – Шымкенттегі Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік педагогикалық институтының доценті Шара Әділованың пікірі.

«Латынға көшудің пайдасы көп», – дейді ғалым.

Шара Әділова, ОҚМПИ «Қазақ тілі және әдебиеті» кафедрасының доценті:

— Біріншіден, тіл тазалығы сақталады. Кешегі кириллицаның кезінде бізде фонетикалық өзгешеліктер, тілді бұзушылық болды. Жоғары оқу орындарындағы филология факультетінде латын тілін оқытатын ауылға барып, оны насихаттайтын мамандар даярлағаны дұрыс.

Латын қарпі түркітілдес мемлекеттерінің бірігуіне жол ашады. Тәуелсіздік алған тұста түркітілдес халықтардың көбі әліпбиін латынға ауыстырған болатын. Қазірдің өзінде жоғары оқу орындарының ұстаздары шетелдік әріптестерімен латын тілінде хат алмасуда.
Просмотров материала: 2 243

Поделиться материалом


10:04 230 миллиардов тенге возвращено государству в рамках дел... 92 335 Просмотров

20:03 Обращение жителей с. Маралды к Президенту РК К.-Ж. Токаеву... 0 Просмотров

12:16 Атырауда мыңнан астам асыл тұқымды еділбай қойы тірідей... 0 Просмотров

11:35 Бұдан былай Алматыда электрлі самокат тек 16 жастан бастап... 0 Просмотров

11:30 Қарағанды облысындағы жол апатынан сегіз адам көз жұмды... 0 Просмотров

11:17 Мұхамедиұлының Ұлттық музейдегі ұрлықтың жаңа эпизодына еш... 92 156 Просмотров

11:01 Биіктен құлап бара жатқан баланы қағып алған оқушыға үш... 92 127 Просмотров

10:47 Қарағандыда тұрғын үй ауласынан шала туылған бала табылды... 92 069 Просмотров

10:25 Ұлттық музей басшылығына қатысты қылмыстық істі... 92 054 Просмотров

18:37 Адвокат Бурхан Жансейтов задержан в Алматы... 6 496 Просмотров

17:38 Объемы производства сахара будут увеличены в семь раз —... 6 252 Просмотров

17:13 Тарифы на комуслуги изменятся в Казахстане... 6 276 Просмотров

16:54 Министр Аймағамбетов балалардың қауіпсіздігін қамтамасыз... 8 740 Просмотров

16:52 «Қолайлы мектеп». Ұлттық жоба арқылы 582 мектеп бой көтереді... 8 874 Просмотров

16:52 «Суперагенты»: серьезный человек Сека уже ждет вас на IVI... 12 082 Просмотров

16:48 Балабақшаларды лицензиялауды күшейтеміз - министр... 7 319 Просмотров

16:43 Смайылов президенттің үкімет жұмысына қатысты сынына пікір... 5 486 Просмотров

16:42 Хищение средств через платформу АrtSport расследует антикор... 5 395 Просмотров

16:39 Еліміздің басым бөлігінде аптап ыстық болады – ауа райы... 5 165 Просмотров

16:37 Про президентскую критику... 6 318 Просмотров

16:29 Министерство не запрещало показ мультфильма «Базз Лайтер» -... 9 600 Просмотров

16:15 Экология министрлігі киіктердің мекендеу ортасын зерттеуге... 5 140 Просмотров

15:48 Денсаулық сақтау министрлігі аборт жасатуға тыйым салу... 5 465 Просмотров

15:45 Елімізде коммуналдық қызмет тарифтері өзгереді... 5 171 Просмотров

15:41 Капремонт всех роддомов пообещала министр здравоохранения... 5 144 Просмотров

15:27 Благотворительный спортивный зал для детей открыли в... 5 089 Просмотров

15:00 Қазақстан шекарасы қандай жағдайда жабылады... 4 943 Просмотров

14:18 104 мың гектарға қант қызылшасы егілсе, ішкі нарықты 80... 5 152 Просмотров

13:41 Қаңтар оқиғасы кезінде қанша қару тәркіленді – ҰҚК есеп... 5 116 Просмотров

13:15 Алагузова - Нуртасу Адамбай: Богу не нужна твоя помощь... 9 748 Просмотров

13:14 Жауынгер бір жыл ішінде әскери техниканы ғана емес, қолына... 6 836 Просмотров

13:04 Тамызда өршиді: Денсаулық сақтау министрлігі коронавирус... 4 984 Просмотров

13:02 В отношении руководства ТОО «Казфосфат» начато досудебное... 5 195 Просмотров

12:59 Суицид в Казахстане: 96% случаев самоубийств совершаются... 5 431 Просмотров

12:51 Усовершенствовать военную организацию Казахстана поручил... 4 925 Просмотров

12:49 Закупать уголь заранее призывают казахстанцев... 4 962 Просмотров

12:45 Павлодарда кран жұмысшыны екінші қабаттан итеріп жіберді... 5 013 Просмотров

12:42 Президенттің сынынан кейін ұзаққа созылған жол жөндеу... 4 914 Просмотров

12:38 МӘМС шенеуніктердің жемсауытына айналған – Арман Бейсембаев... 5 149 Просмотров

12:32 Шоу-бизнес өкілдерінің ЛГБТ-ны насихаттайтын «Базз Лайтер»... 5 278 Просмотров





Опрос


«    Апрель 2024    »
ПнВтСрЧтПтСбВс
1234567
891011121314
15161718192021
22232425262728
2930