29 марта 2024 г.

Дежурный по стране

В экономике вообще-то есть только два предложения...
Азамат Джолдасбеков, президент АО «Казахстанская фондовая биржа»

Мы в соц сетях:



Каспий елдерінің соңғы саммитін маңызды бас қосу деп санамаймын

02 октябрь 2014, 13:12
Каспий елдерінің соңғы саммитін маңызды бас қосу деп санамаймын Еліміздің қоғамдық-саяси өміріндегі өзгерістеріне үнемі үн қосып, ұлттық мүдде тұрғысынан өз көзқарасын білдіріп отыратын белгілі саясаттанушы Расул Жұмалының саяси және қоғамдық кейбір мәселелерге қатысты ойын білген едік...

- Бірер күн бұрын Астраханда өткен Каспий елдерінің IV Саммитінде Каспий теңізінің бүгінгі жай-күйі, ондағы табиғи ресурстар мен аймақтағы мемлекеттердің әскери мәселелері талқыланды. Ал, Қазақстан өз құқықтарын қаншалықты қорғай алды?

- Меніңше, бұл саммит көптен күткен Каспий теңізі маңайындағы 5 мемлекеттің басшыларының бас қосуы. Мүмкін, кішігірім, екі-мемлекеттердің немесе Сыртқы істер министрлігінің деңгейіндегі кездесуі болған да шығар, бірақ мұндай деңгейдегі кездесу соңғы 5-6 жылда болмаған оқиға. Мұның өзі жақсы нышан секілді.

Бірақ, бұл саммитте нақты бір келісімдерге, уағдаластықтар болған жоқ. Сондықтан, бір мемлекет ұтты, бірі ұтылды деп бір жақты айту қиын. Бәлкім, қандай да бір ұпайларды Ресей тарапы иеленген болар. Бірақ, қазіргі геосаяси жағдайда Украинаның төңірегіндегі мәселелерге қатысты Ресейдің халықаралық тұғыры өте әлсіз.

Батыспен теке-тірескен Ресейге көптеген мемлекеттер санкциялар, бойкот жариялап отыр. Осындай жағдайда Ресей президенті Путиннің қандай бір басқосуларға қатысуы ‒ тығырықтан шығудың бір амалы. Бірақ, саммитте келсек, Қазақстан ұтылды не, ұтты деп айту қиын.

Саммиттің негізгі мақсаты ‒ соңғы жылдары тоқтап қалған келісімдерді тең дәрежеде қайта жалғастыру. Өйткені, Каспий теңізі ‒ өте түйткілді тақырып. Каспий теңізі ең алдымен, бес мемлекеттің экономикалық және саяси мәселелерінің өзегі. Себебі, Каспий ‒ өте маңызды қуат көзі, мұнайдың орасан зор қоры.

Осы өңірдегі экологиялық жағдай, судың ластануы, оның табиғатқа әсері, т.б. мәселелер қаралды. Және басты мәселе ‒ теңіздің құқықтық статусы. Яғни, теңіздің қай бөлігі, қанша аумағы кімнің меншігінде, кімнің юрисдикциясына енеді, Ортақ тәртіптері қандай деген сұрақтар.

Өкінішке орай, Каспийдің құқықтық статусы Кеңес Одағы ыдырағаннан бергі уақытта бұл мәселе әлі күнге дейін шешілген жоқ. Соңғы саммитте де ештеңе шешілмеді. Сондықтан, мен бұл саммитті маңызды бас қосу деп санамаймын.

- Өзіңізге белгілі, өткен аптада Қазақстан Парламенті Еуразиялық Экономикалық Одақ құру туралы Келісімді ратификациялау жұмысына кірісіп кетті. Алайда, қоғамда әлі күнге бұл одақтың болашағына күмән бар. Бұл үрдіске қандай көзқарастасых?

- Менің ЕЭО-қа қатысты көзқарасым өте сыни. Себебі, сөз болып отырған Ресей, Белоруссия және Қазақстан мемлекеттерінің интеграциялық құрылымы, мемлекет аралық ұйымы. Оның бірінші баспалдағы Кедендік Одақ болса, ЕЭО үштік одақтың екінші кезеңі, бұрынғыдан да тығыз, кең көлемдегі интеграциялануы кезеңі.

Бірақ, бұған дейінгі жағдайға қарасақ, Қазақстанның ұтылған тұсы зор. Мәселен, тауар айналымынан Қазақстан соңғы 4-5 жыл ішінде Ресейге және Украинаға жіберетін экпортының көлемі екі есе азайды. Бұған дейін шекараларды ашсақ, тауарларымыз еш кедергісіз сатылады деген секілді уәделер берілді. Бірақ, бұлардың біреуі де болған жоқ. Керісінше, Ресей мен Белоруссиядан келетін тауарларға біздің нарық тәуелді болып қалды.

Себебі, Кедендік Одақ аясында басқа үшінші мемлекеттен мейлі Қытайдан, мейлі Еуропадан болсын келетін тауарларға өте үлкен кедендік баждар салынады. Соның нәтижесінде өте сапасыз болса да, екі елдің импорты нарыққа еніп кетті.

Қаржылық жағынан немесе ұйымдастырушылық жағынан болсын шикі дүниелер өте көп. ЕЭО ‒ Ресейдің саяси жобасы. Бұл жобаның түпкі мақсаты бұрынғы Кеңес Одағын қалпына келтіру. Және оған енетін мемлекеттердің тәуелсіздігін өзі иемденіп, одақ тұсындағыдай басқару.

Нәтижесінде, бұл ұйымды экономикамен ғана шектемей, оны саяси деңгейге көтеруді көздеп отыр. Ортақ парламенттің 80-90% Ресей өкілдері құрайды. Барлық салада: экономика, саяси, саудалық, инвестициалық, шаруашылық, стратегиялық тағы басқа салада біздің мүдделерімізде қайшы келетін тұстар бар. Сондықтан, мен ЕЭО-қа сыни тұрғыда қараймын.

Кедендік Одақтағы қордаланған проблемаларды шешпей отырып, одан да үлкен интеграцияға енуіміз үлкен ағаттық. Және мұны жекелеген азаматтар ғана емес, басқа да қоғамдық ұйымдар, экономистер, саясаттанушылар, сарапшылар дәлелдеп отыр.

Тәуелсіз сарапшыларды былай қойғанда, мемлекет мүшелерінің өздері бұл тақырыпты талай көтерді. Қаржы министрлігі, вице-премьерлер, қаншама депутаттар да айтып келеді. Бір мәрте ағаттық жіберіп, одан кейін қалпына келтірудің орнына тағы бір тығырықты жолға түсуіміз ‒ үлкен қате. Бірақ, ЕЭО құру туралы келісімді мақұлдау үшін асықпау керек.

Қоғамдық талқылауға түсіп, біздің мүдделеріміз қаншалықты сақталуы керек деген мәселе қаралып, сарапталуы тиіс. Конституциялық кеңес келісімнің қаншалықты Конституциямызға сай екеніне сараптама жасағаны дұрыс. Себебі, Конституциямызда көрсетілгендей, біздің экономикалық шешімдеріміз ‒ Қазақстанның егемендік құқығы, басқа ешкім араласа алмайды. Ал, қазіргі келісімде экономикалық құқықтардың бір талайы ЕЭО құзырына берілген.

Осындай мәселелерді негізге ала отырып бұл келісімді қайта көтеру керек. Өйткені, мұнда Қазақстанның тәуелсіздігі сөз болып отыр.

- Соңғы жылдары Қазақстан Ауғанстанға мүмкіндігінше көмектесіп келеді. Бұл үрдіс елімізге қаншалықты тиімді? Ал, тиімсіз тұстары қандай?

- Әрине, Қазақстан Ауғанстанға көмектесіп келе жатқаны рас. Нақтырақ айтқанда, азық беу, жастарын елімізге әкеліп оқыту, т.б. жағдайларында қолдан келген көмегін жасап отыр. Мұны Ауғанстан халқына, ондағы Қазақ диаспорасына беріп отырған көмегі деп ойлаймын.

Екіншіден, Ауғанстан ‒ аймақтас мемлекет және ондағы дүрбелең бұл мемлекеттегі әлеуметік, экономикалық, мәселелердің шешілмеуінен, кедейліктің нәтижесінен болып отыр және сол саяси проблемаларды шешудің бір жол ‒ экономикалық және әлеуметтік көмек көрсету. Мүмкін, соның нәтижесінде олар өз проблемаларын шешіп алар. Егер ондағы қақтығыстар жалғаса берсе, мүмкін көршілес елдерге де зардабы тиер. Сондықтан, Қазақстан мүмкіндігінше Ауғанстан жағдайына көмектесуін қолдаймын.

Екі жайт ескерілуі керек: біріншіден, Ауғанстанның ішкі істеріне Қазақстан араласпай, тек экономикалық көмекпен шектелгені дұрыс. Және осы тұрғыда басқа бір мемлекеттердің, халықаралық ұйымдардың жетегінде жүрмеуі қажет. Кезінде Қазақстан әскері НАТО-ның нұсқауымен жіберу туралы сөз болған еді. Меніңше, Қазақстанға мұндай дүниелерге араласудың қажеті жоқ. Өзге біреулердің мүддесін де қорғамай, өзіміздің ұлттық мүдде тұрғысынан қимылдауымыз қажет.

- Қазақстандағы діни ахуалға тоқтала кетсеңіз. Әлемде «исламофобия» деген түсінік немесе ағым бар. Бұл ұғымның Қазақстанға қатысы бар ма?

- Меніңше, әлемдегі де Қазақстандағы да бұл үрдістің анық-қанығын айырып алғанымыз дұрыс. Себебі, көп жағдайда білгілі бір дінге қалыптасатын көзқарастың пайда болуы діни сауаттылықтың, бәлкім, ақпараттың жетіспеуінен туындайды.

Ислам ‒ әлемдік діндердің бірі. Оған теріс көзқарастың болуы негізсіз. Ислам ‒ христиандық немесе буддизм сияқты толық бір өркениет, миллиондаған халық ұстанатын мәдениет. Алайда, ислам діні бір бөлек, ислам атын жамылып, қандайда да арам пиғылдарын ойлап жүрген қозғалыстарды, секталарды бөлек қарау керек. Осы тұрғыдан алғанда, Қазақстандағы ислам дініне, мәдениетіне оң көзқарас бар.

Бірақ, мына нәрсені естен шығармауымыз керек: тұтас ислам өркениетіне қатысты теріс көзқарасты қалыптастырып, ақпаратты бұрмалап, исламофобияның болуын көздейтіндер ‒ белгілі бір топ өкілдері, ланкестер немесе басқа бір бағытты ұстанатын топтар.

Сырттан келген дін атын жамылып, арандатушылардың әрекеті болуы мүмкін. Әрине, бұл өте күрделі дүние. Бірақ, ең бастысы, менің ойымша, Қазақстан өзінің ерте замандардан ұстанып келе жатқан ислам дінін ұстануы керек. Бұл қазақты ұлт ретінде құраушы негізгі алғышарттардың бірі. Және осындай үрдісті кірме, азғырушы дүниелерден таза ұстауымызға тиіспіз.

Біздің идеологияға жауап беретін орындар тарапынан, діни істер бойынша агенттік немесе діни басқарма насихаттау, түсіндіру жұмыстарын жүргізіп, құқық қорғау орындары мен қауіпсіздік орындары дінге қатысты келеңсіздіктер жібермеуі керек.

- Фейсбуктегі парақшаңыздан антиресейлік посттарды көзіміз шалып қалады. Мұның мәнісі неде?

- Жоқ. Менің бірде де постымда, мақаламда немесе сұхбатымда Ресейге қарсылық жоқ. Ресей‒Қазақстанға жақын, ғасырлар бойы көрші болып келе жатқан мемлекет. Тарихта бірде жағымды, бірде жағымсыз тұстар бар,отарлау кезеңі бар. Сондықтан, Қазақстан игі көршілестікті, ынтымақтастықты дамытып, оған қолынан келгенше барлық жағдайды жасауы керек.

Бірақ, бір ғана алғышарт орындалатын болса: ынтымақтастық, көршілестік тең дәрежеде жүргізілетін болса ғана жүзеге асатын болуы қажет. Бір-бірінің ішкі істеріне араласпау деген секілді халықаралық нормаларды ұстауы керек және тең дәрежедегі көршілестікті дамытуы керек.

Ал, сыни көзқарастарға келер болсақ, жиі айтылатыны ‒ бүгінгі Ресейдің «би» болып отыруы, Путин режимінің, Кеңес Одағын жаңғыртуға тырысу, сөз бостандығын, басқа да демократиялық құндылықтарды шектеу, репрессия, бағынбайтындарды өздеріне қосып алу деген секілді пиғылдар.

Ресейді оның билігінен бөлек қарастыра алмаймыз. Оның өзінің сынаушылары бар. Егер Ресейдің саяси іс-әрекеттері дұрыс бағыттта болғанда, оған қарсы өз ішінде миллиондаған топтар болмас еді. Ең айқыны, әрине, қазіргі Ресей саясаты халқының емес, билігінің жүргізіп отырған ісі.

- Еліміздегі және әлемдегі қоғамдық-саяси құбылыстарды жіті бақылап, өз пікіріңізді білдіріп отырасыз. Бұл сіздің саясаттанушы маман ретіндегі пікіріңіз, талдауларыңыз, болжамдарыңыз. Бірақ, жеке азаматтық ұстанымдар мен эмоцияға ерік бересіз бе?

- Саясаттанушы бұл саяси үрдістерді, саяси оқиғаларды сараптап, оларға мүмкіндігінше әділ, объективті бағасын беріп отырады. Яғни, бір жақтың ғана мүддесін емес, әділқазы ретінде көзқарасын білдіреді.

Бейтарап саясаттанушы бірде-бір саяси топқа, партияға енбейтін саяси ұстанымын сақтап қалған ғылыми топтар, тәуелсіз сарапшылар. Бірақ, кәсіби саясаттанушы болғанмен, кей кездері ғылыми түсіндірмелермен қатар, ұлттық проблемаларға келгенде өз ұстанымдарыңа, азаматтық көзқарастарға сүйенуге тура келеді. Сондықтан, еліміздің саяси үрдістеріне дұрыс, адал көзқарас білдіру ұлттық позицияны да бірге алып жүруге тура келеді.

- Әңгімеңізге рахмет!

Сұхбаттасқан Жания Әбдібек, Матрица.kz
Просмотров материала: 5 925

Поделиться материалом


10:04 230 миллиардов тенге возвращено государству в рамках дел... 88 593 Просмотров

20:03 Обращение жителей с. Маралды к Президенту РК К.-Ж. Токаеву... 0 Просмотров

12:16 Атырауда мыңнан астам асыл тұқымды еділбай қойы тірідей... 0 Просмотров

11:35 Бұдан былай Алматыда электрлі самокат тек 16 жастан бастап... 0 Просмотров

11:30 Қарағанды облысындағы жол апатынан сегіз адам көз жұмды... 0 Просмотров

11:17 Мұхамедиұлының Ұлттық музейдегі ұрлықтың жаңа эпизодына еш... 88 433 Просмотров

11:01 Биіктен құлап бара жатқан баланы қағып алған оқушыға үш... 88 420 Просмотров

10:47 Қарағандыда тұрғын үй ауласынан шала туылған бала табылды... 88 357 Просмотров

10:25 Ұлттық музей басшылығына қатысты қылмыстық істі... 88 311 Просмотров

18:37 Адвокат Бурхан Жансейтов задержан в Алматы... 6 320 Просмотров

17:38 Объемы производства сахара будут увеличены в семь раз —... 6 109 Просмотров

17:13 Тарифы на комуслуги изменятся в Казахстане... 6 127 Просмотров

16:54 Министр Аймағамбетов балалардың қауіпсіздігін қамтамасыз... 8 500 Просмотров

16:52 «Қолайлы мектеп». Ұлттық жоба арқылы 582 мектеп бой көтереді... 8 635 Просмотров

16:52 «Суперагенты»: серьезный человек Сека уже ждет вас на IVI... 10 631 Просмотров

16:48 Балабақшаларды лицензиялауды күшейтеміз - министр... 7 221 Просмотров

16:43 Смайылов президенттің үкімет жұмысына қатысты сынына пікір... 5 396 Просмотров

16:42 Хищение средств через платформу АrtSport расследует антикор... 5 312 Просмотров

16:39 Еліміздің басым бөлігінде аптап ыстық болады – ауа райы... 5 149 Просмотров

16:37 Про президентскую критику... 6 225 Просмотров

16:29 Министерство не запрещало показ мультфильма «Базз Лайтер» -... 8 287 Просмотров

16:15 Экология министрлігі киіктердің мекендеу ортасын зерттеуге... 5 119 Просмотров

15:48 Денсаулық сақтау министрлігі аборт жасатуға тыйым салу... 5 379 Просмотров

15:45 Елімізде коммуналдық қызмет тарифтері өзгереді... 5 143 Просмотров

15:41 Капремонт всех роддомов пообещала министр здравоохранения... 5 118 Просмотров

15:27 Благотворительный спортивный зал для детей открыли в... 5 069 Просмотров

15:00 Қазақстан шекарасы қандай жағдайда жабылады... 4 925 Просмотров

14:18 104 мың гектарға қант қызылшасы егілсе, ішкі нарықты 80... 5 132 Просмотров

13:41 Қаңтар оқиғасы кезінде қанша қару тәркіленді – ҰҚК есеп... 5 093 Просмотров

13:15 Алагузова - Нуртасу Адамбай: Богу не нужна твоя помощь... 8 441 Просмотров

13:14 Жауынгер бір жыл ішінде әскери техниканы ғана емес, қолына... 6 802 Просмотров

13:04 Тамызда өршиді: Денсаулық сақтау министрлігі коронавирус... 4 971 Просмотров

13:02 В отношении руководства ТОО «Казфосфат» начато досудебное... 5 175 Просмотров

12:59 Суицид в Казахстане: 96% случаев самоубийств совершаются... 5 409 Просмотров

12:51 Усовершенствовать военную организацию Казахстана поручил... 4 909 Просмотров

12:49 Закупать уголь заранее призывают казахстанцев... 4 941 Просмотров

12:45 Павлодарда кран жұмысшыны екінші қабаттан итеріп жіберді... 4 993 Просмотров

12:42 Президенттің сынынан кейін ұзаққа созылған жол жөндеу... 4 898 Просмотров

12:38 МӘМС шенеуніктердің жемсауытына айналған – Арман Бейсембаев... 5 137 Просмотров

12:32 Шоу-бизнес өкілдерінің ЛГБТ-ны насихаттайтын «Базз Лайтер»... 5 262 Просмотров



#1 написал: weroop
07-янв-17 в 19:16
Flagi & flagshtoki, ??? ??? ????? ?? ?????? ????????????? ?????????, ? ??? ??? ??????? ?? ?????????? ???? [url=http://www.allpos.ru
?? ????? ???????????? ? ??????? ????????? ????????? ? ????????? ??? ?????? ? ???????, ? ????? ?????? ?????????? ??? POS-??????????, ? ??? ????? ? ??? ???????? ? ????????.
#3 написал: Cheatygof
16-янв-17 в 06:33
Counter Strike Global Offensive - kontynuacja najpopularniejszej strzelanki, która <a href="http://sellinghealthcare.net/index.php/blog/entry/cheaty-do-pobrania&
quot;>wh cs go</a> została wydana w sierpniu 2012 roku, siedem lat po premierze. Counter Strike GLobal Offensive <a href="http://tzedek.hillelrio.org.br/grupos/cheaty-do-pobrania-389654275/&q
uot;>cs go aim</a> gra. Gra multiplayer typu FPS, zawierająca kilka znanych wszystkim klasycznych map, pochodzących z poprzedniej wersji gry. Zawiera nowoczesny system, pozwalający na dobór przeciwników, odpowiadających naszym umiejętnościom. Program jest niewykrywalny, zawiera najważniejsze funkcje, ułatwiające grę. Używanie funkcji 1 Hit 1 Kill większa szanse bana, dlatego zalecamy nie używania jej na publicznych serwerach. Program zawiera bramkę proxy automatyczną, wzbogaconą o anty-ban system. Standardowo, baza danych chroniącego nas Proxy została uzupełniona w dodatkowe adresy IP, pozyskane z całego świata. Zainstalowany został również aplet odpowiedzialny za aktualizacje. Aby sprawdzić, czy posiadamy aktualną wersję oprogramowania wystarczy kliknąć przycisk „Update”. Instrukcja użytkowania aplikacji sprowadza się jedynie do pobierania i wypakowania CS GO Hack Wallhack/AimBotz naszego serwera z linku dołączonego na dole strony. Obowiązuje zakaz odsprzedaży i udostępniania programu na innych stronach bez zgody autorów.
#5 написал: WinstonOrade
05-мар-17 в 05:50
thanks towards this colossal illuminating website, obstruct up the skilled undertaking check out this casino offers , buy sex toys


Опрос


«    Март 2024    »
ПнВтСрЧтПтСбВс
 123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031